Numer 2 ( 263 ) Strony 147 – 154

Sekwencja DNA nie jest jedyną i decydującą determinantą składu aminokwasowego białka. Przed procesem translacji część transkrybowanego RNA podlega procesowi edycji zmieniającej jego sekwencję, czego wynikiem jest synteza innych białek, niż kodowane przez geny. Redagowanie dotyczy konwersji adeniny do inozyny, który to proces występuje w różnych tkankach i dotyczy wielu mRNA. Konwersję adenozyny do inozyny (A I) zaobserwowano po raz pierwszy w tRNA drożdży (HOLLEY 1965). Wkrótce potem okazało się, że jest to mechanizm konserwatywny gatunkowo, a analogiczny proces występuje u wirusów i innych organizmów. U wyższych Eukaryota tego typu aktywność enzymatyczna została po raz pierwszy odkryta w zarodkach żaby i opisano ją jako proces przekształcania adenozyny do inozyny w dwuniciowym RNA (BASS i WEINTRAUB 1987, REBAGLIATI i MELTON 1987). Inozyna jest interpretowana przez aparat translacyjny jako guanozyna. Wynika to z bardzo podobnych do guaniny właściwości oddziaływania inozyny z innymi zasadami. „Zachowując się” w kodonie podczas translacji podobnie jak guanina zmienia jego sens i w konsekwencji edycję zmienionego białka, o innych właściwościach fizjologicznych (SMITH i współaut. 1997). Na przykład redagowanie miejsca Q/R jako zamianę aminokwasu glutaminy CAG (Q) na argininę CGG (R) w eksonie 11 genu kodującego podjednostkę GluR-B receptora kwasu glutaminowego typu AMPA ( -amino-3-hydroxy-5-methylisoxazolo-4-propionowego) obniża przepływ wapnia przez kanał jonowy (SOMMER i współaut. 1991, KÖHLER i współaut. 1993). Konsekwencją edycji A I są również dramatyczne zmiany w efektywności wiązania białka G receptora serotoninowego (WANG i współaut. 2000), jak również częstość zamykania kanałów KV2K + (PATTON i współaut. 1997). W wyniku edycji RNA tworzone są również jego alternatywne formy, wynikające z różnic w jego składaniu (RUETER i współaut. 1999). Katalizatorem konwersji A I jest enzym deaminaza adenozyny dwuniciowego RNA (dbRNA), tzw. ADAR (ang. double-stranded RNA adenosine deaminase), inaczej określany jako dsRAD lub DRADA. Enzym ADAR przekształca adenozynę do inozyny przez hydrolityczną deaminację dbRNA (POLSON i współaut. 1991). Chociaż lokalizacja edycji A I w jądrze komórkowym przez enzymy ADAR nie została dotychczas precyzyjnie ustalona, to wiadomym jest, że odbywa się ona przed procesem składania (ang. splicing) (POLSON i BASS 1994). Przemawiać za tym może fakt, że miejsce modyfikacji mRNA wyznaczane jest przez sekwencje intronowe. Wówczas modyfikacja taka musi nastąpić jeszcze przed właściwym wycinaniem intronów z mRNA (BURNS i współaut. 1997). Tom 53, 2004